Veerkracht

Op dit moment leven we in een bijzondere tijd. Bijzonder is denk ik het goede woord. Ik las ooit Brene Brown haar boek, “de kracht van kwetsbaarheid, waar ze “inzinking” verving (doorstreepte) door het woord “spiritueel ontwaken”, wat me deed grinniken – ondanks het feit dat ik wel wist dat het waar was. Ook op dit moment hebben we als land en volk een inzinking, en nog niet zo’n kleine ook. Het is niet mis dat we ons zorgen moeten maken over onze ouderen, onze ouders, onze grootouders maar ook andere naasten met bijvoorbeeld een kwetsbaar gestel. Ook maken we ons misschien bezorgd om onszelf of om anderen die wachten op cruciale operaties of andere ingrepen die niet lang kunnen wachten. We maken ons zorgen over hoe lang dit nog zal duren en sommige mensen valt het de thuisisolatie zeer zwaar. Anderzijds zien we mensen opstaan die helpen, die boodschappen doen voor de buren, die online lessen aanbieden, die willen bellen of honden uitlaten, die massaal willen applaudisseren voor ons zorgpersoneel en nog veel meer. We zien ook mensen waarbij het slechtste naar boven komt, die alle schappen voor zichzelf lijken te willen houden in de supermarkt, waarbij mensen langs de duren gaan met valse formulieren of valse e-mails sturen om anderen op te lichten zodat zijzelf er een slaatje uit kunnen slaan. Hoe kunnen we omgaan met deze situatie op een constructieve manier en hoe houden we ons hoofd koel? Het zijn vragen die we ons allemaal stellen denk ik. Wat gaat er gebeuren? Wat kan ik en moet ik doen? Word ik niet ziek? Wat als mijn moeder ziek wordt? Wat als er iemand overlijd? Kan ik dan nog naar de begrafenis toe? Het zijn belangrijke vragen die serieus genomen moeten worden, waarbij we menselijk moeten blijven en naar elkaar moeten luisteren in plaats van grapjes maken. Mensen hebben soms de neiging de ander als “bangerik” af te schilderen, als “gepanikeerde” of als “druktemaker”. Besef je dat dit niet een fijne manier is om mensen met angst toe te spreken, en dat dit zelfs op een dieper niveau betekent dat jij eigenlijk zegt dat jij beter bent dan de ander, omdat jij niet bang bent. Hoevaak ik niet voel dat wanneer men de ander als angsthaas afschildert, er eigenlijk bedoelt wordt dat angstige mensen zwakke mensen zijn. En jij sterk. Ik weet dat we dit vaak onbewust doen, we ons vaak onbewust boven de ander plaatsen. Het is een typisch ego-ding, maar juist zo ontwrichtend in een tijd zoals deze, waarin we niet uit elkaar moeten drijven maar éénheid moeten vormen. Een tijd als dit vergt veerkracht van ons, flexibiliteit en vertrouwen. Het is eigenlijk hetzelfde als op het individueel niveau omgaan met tegenslag. Dirk de Wachter is een Vlaams psychiater die het prachtig kan omschrijven: “aanvaard dat het leven niet altijd fantastisch kan zijn”. Op dit moment moeten velen van ons geforceerd binnenblijven, in thuisisolatie, kunnen we niet meer naar de kroeg of de cinema, niet meer uitgaan en vooral niet teveel meer doen. Bijna een soort oorlogssituatie. Onze voorouders moesten ook in lockdown, binnenblijven bij bombardement en soms schuilen in een kelder voor de vijand, soms voor hele lange tijd. Wij kennen dit gelukkig allemaal niet meer, maar toch lijkt het erop dat we het leven te vanzelfsprekend zijn gaan vinden, evenals welvaart en geluk. De wereld ligt aan onze voeten terwijl we het niet beseffen…Het geluk is subjectief, net als veiligheid. Deze situatie vraagt ons om een “paradigm-shift” van “denken in meer-meer-meer” (schaarste) naar “tevredenheid met wat we al hebben”, anders komen we deze tijd niet door. We komen terecht in onze huiskamer, onze wereld wordt kleiner en terwijl we in relatieve isolatie zitten, worden we teruggeworpen op het alledaagse. Er wordt van ons de veerkracht verwacht, de flexibiliteit, dat we van deze alledaagse zaken iets moeten maken omdat de rest even niet meer kan. Dat we weer leren simpele dingen te waarderen, want de rest is even uitgesloten. We worden teruggeworpen op onszelf, of op ons gezin, dicht bij elkaar in een huis. We moeten binnenblijven voor een bombardement aan virus in dit geval. Het leven is nu niet meer zo fantastisch te maken, want we kunnen niet pronken met verre reizen, met hawaaiaanse yoga retraites, met de nieuwste shopping-goodies, promotie maken op het werk, die fantastische lezing te geven of die seminar, naar de nieuwste films gaan of de koffieshop. Het leven is wat meer simplistisch nu die zaken niet meer kunnen. Wat minder fantastisch misschien? Het is maar hoe je het bekijkt natuurlijk. Tegenslag doet ons weer bewustmaken van de essentie, van de kern van het leven. Pijn en verdriet en angst laat ons ontwaken uit de illusies van imago, status en onkwetsbaarheid. Wat Dirk de Wachter bedoelde was dat het gewone leven ook heel fijn kan zijn, en dat het niet allemaal zo bombastisch fantastisch hoeft te zijn om gelukkig te zijn. Deze situatie leent zich ervoor om weer het kleine te waarderen, elkaar te waarderen. Wat een belevenis moet het zijn straks! Als we elkaar de hand weer kunnen schudden! Elkaar weer vast mogen pakken! Wat kunnen we deze situatie benutten als grote oefening in aandachtig leven, oefening in minimalisme, dankbaarheid en sociale betrokkenheid.

Oefening Deze situatie kan het beste in ons naar boven halen of het slechtste. Je hebt echter wél een keuze hierin. Neem even diep adem en leg je handen op je hart. Voel je angst? Laat het er zijn, want het mag en het is logisch dat je bezorgd bent. Wees lief voor jezelf en zacht voor jouw angst. Leg dan je handen op jouw onderbuik en voel dat je naast angstig ook krachtig bent. We kunnen angstig en krachtig zijn tegelijk! Door het omarmen van de angst en erbij te blijven, kunnen we de diepe kracht oproepen die in de buik huist, in de donkerte van de onderwereld die voeding geeft aan het bewuste leven, aan de bovenwereld. Voel de diepte van jouw kracht, de kracht die komt uit dat wat we met elkaar delen: de levensbron, de bron van Ziel, die zich – door jouw unieke persoonlijke zijn – tot uiting brengt in de wereld. Je bent zo enorm krachtig en soms vergeet je dat. Vertrouw op jouw kracht om angsten en onzekerheden het hoofd te kunnen bieden. Voel je handen op je buik, vertrouw op de veilige en diepe kracht die je in je hebt om ieder moment zo te nemen zoals het is en weet dat je ieder moment in alle rust, die daar in jouw diepte huist – dit huidige moment het hoofd zal kunnen bieden. Meer dan ooit ervaren we nu de fysieke gevolgen van dat we allen verbonden zijn en wordt er van ons gevraagd dat we hier bewust mee om gaan. Besef je dat je verbonden bent met anderen, fysiek maar ook op zielsniveau. Samen bouwen we het Levensweb. Onze daden zijn als een rimpel in een stil meer en hebben effect ( op dit moment fysiek op meer dan 2 a 3 mensen ) en dus ook onze geestesgesteldheid heeft effect op anderen. Wees als een berg; sterk, standvastig, kwetsbaar maar krachtig, gevoelig maar verstandig. Niet alleen voor jezelf is het belangrijk gebalanceerd te blijven, maar dus ook voor hen om je heen. Laten we zo de keten uitbreiden zodat we elkaar op meer dan enkel fysieke manieren kunnen helpen, maar de gecentreerdheid van onze kalme kracht uitbreiden naar hen die het nodig hebben. Leg dan je handen weer op je hart. Voel je verbondenheid met anderen om je heen, in Nederland, België, Duitsland, Italië, Europa, de Wereld. Weet dat, hoewel de oorzaak verschillend zal zijn, ook onze voorouders angstig waren en bezorgde gevoelens kenden net zoals jij deze nu ervaart. Verbind je met jouw voorouders, we zijn niet alleen in onze gevoelens van angst, verdriet, wanhoop, vreugde, pijn, kalmte of boosheid. Ieder mens kent deze gevoelens. Onze menselijkheid verbind ons met elkaar. We zijn niet alleen. Blijf met de handen op het hart nu even zitten. Zoek de rust in jezelf, neem er de tijd voor. Vanuit deze rust, wanneer je die vindt, verbind je je met jouw eigen ziel die verbonden is met Bron. We zijn niet alleen. We zijn nooit alleen. We waren nooit alleen. Onzichtbare draden en onze herkomst uit de Bron is wat ons met elkaar verbind op vele lagen. Laat dat even op je inwerken. Neem er de tijd voor. Besluit met een gebaar van dankbaarheid voor dit weten en dit vertrouwen.

De situatie is altijd actueel in het nu. We weten niet wat morgen ons zal brengen. We worden teruggeworpen op deze primordiale situatie van leven in het heden, niet wetende hoe de toekomst eruit gaat zien. Laat ons terug gaan naar de diepe stilte en verbondenheid met de Bron. Daar waar onze hele maatschappij elke keer balanceert op het randje van burn-out, ingesteld is op doen-doen-doen, sociaal zijn, extravert zijn, eeuwig jong blijven en eeuwige economische groei en uitputting van de planeet - zijn we nu ineens in een economische recessie beland en zijn onze agenda's leeg... Van Zuid in het Levenswiel naar West en Noord...Wel, dat moet wel even wennen zijn voor velen. Toch hoor ik ook geluiden dat velen het juist ontzettend fijn vinden en diep tot rust komen op een vreemde, maar rare prettige manier. Rampen en tegenslag is onze soort ook niet vreemd, zoals onze prehistorische voorouders misschien ervoeren in een tijd van slechte voedselvoorraden of weersomstandigheden. Zij hebben ook tegenslag meegemaakt en zij hebben de kennis en de wijsheid en de ervaring hoe ermee om te gaan. Vertrouw erop dat je niet alleen bent. Dat onze verbondenheid onze kracht kan zijn. De steun, de warmte, de liefde – ons er door heen kan helpen. Dat dit ons ijkpunt kan zijn van rust en vertrouwen: de liefde en compassie jegens elkaar. Een mens wil gezien worden, gehoord worden en niet alleen zijn. Laten we hierbij stilstaan, geef en ontvang warmte en liefde. Schep ruimte in je hart er voor, laat je blik niet teveel vernauwen door angstige gedachten die dwalen in verleden en toekomst… Wees hier nu en kijk de ander aan, hoor de stem door de telefoon, vraag aan elkaar hoe het gaat. Het is momenteel onzeker en misschien rest sommigen van ons een minder fijn vooruitzicht, toch zijn er zaken die deze situatie om hoog haalt bij ons, die er toch al zaten. Die nu enkel naar de oppervlakte drijven en diepe gevoelens oprakelen en waarbij we echt niet enkel kunnen wijzen naar het C-woord: verlies van lichaam, verlies van vrijheid, verlies van individualiteit, verlies van dierbaren… Het geeft ons (hopelijk) vragen als wat het betekent om een lichaam te hebben, wat vrijheid is en wat individualiteit voor ons betekent, hoe verbonden we zijn en tenslotte, hoewel we om onze dierbaren geven. We worden bewust van onze kwetsbaarheid, van het collectief, dat we verbonden zijn met elkaar, dat vrijheid en heelheid misschien minder met het fysieke lichaam of met fysieke vrijheid (in de vorm) te maken hoeft te hebben maar vrijheid en heelheid in onze geest leeft. Het doet ons hopelijk nadenken over dat de wereld niet oneindig is en ons zo ook het klimaatprobleem anders bezien. Ons bewuster worden van onze collectieve welzijn en ons aller verantwoordelijkheid hierin. Het doet ons beseffen dat we van onze ouders houden en we hen willen bijstaan in tijden van nood. Het doet ons beseffen wat we hebben en hoe graag we elkaar eigenlijk zien en omarmen. Door gebrek en minder makkelijke tijden zien we vaak pas echt wat we hebben. Laat het donkere naar boven drijven en kijk er naar, wat heeft het jou te vertellen en hoe zou je hierin – nu je dit weet – bewuste keuzes kunnen maken? Wees hier. Wees er nu. Pak deze kans. Laten we van deze inzinking ook een helder moment maken. Zorg voor elkaar. En als dit voorbij is: Omarm elkaar met alle liefde die je hebt!